ҚАЗАҚСТАН - ЕО-НЫҢ ЖЕТЕКШІ САУДА СЕРІКТЕСІ: ШИКІЗАТ ПЕН ЖАҢАРТЫЛАТЫН ЭНЕРГИЯ САЛАСЫНДАҒЫ СТРАТЕГИЯЛЫҚ СЕРІКТЕСТІККЕ КӨПІР

13-ШІ ЖЫЛЫ АСТАНАДА «ASTANA MINING & METALLURGY» - АММ 2023 ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ТАУ – КЕН МЕТАЛЛУРГИЯЛЫҚ КОНГРЕСІ ӨТТІ, ОҒАН ӘЗІРБАЙЖАН, БЕЛЬГИЯ, БРАЗИЛИЯ, ҰЛЫБРИТАНИЯ, ГЕРМАНИЯ, ГОЛЛАНДИЯ, ГРУЗИЯ, ДАНИЯ, ҮНДІСТАН, ҚАЗАҚСТАН, КАНАДА, ҚЫТАЙ,  ЛЮКСЕМБУРГ, БАӘ, РЕСЕЙ, СЛОВАКИЯ, АҚШ, ТҮРКИЯ, УКРАИНА, ФИНЛЯНДИЯ, ФРАНЦИЯ, ШВЕЙЦАРИЯ, ЖАПОНИЯ СИЯҚТЫ ӘЛЕМНІҢ 23 ЕЛІНЕН 2 239 КЕЛУШІ ҚАТЫСТЫ.

 Конгресс аясында мемлекеттік аппарат өкілдерінің, ірі ТМК компанияларының бірінші басшыларының, бизнес, салалық одақтар өкілдерінің және әлемдік атаумен сарапшылардың қатысуымен барлығы 2 форум, 20 мамандандырылған сессия өтті. Спикерлер ретінде әлемдік аты бар 163 салалық сарапшы сөз сөйледі. АММ көрмесінің экспоненттері Қазақстан, Қытай, Ресей, Америка Құрама Штаттары, Швейцария, Франция, Жапония сияқты 7 елден 36 компания болды. Қатысушылардың жалпы құрамынан 72% (26 экспонент компания) - отандық компаниялар, 10 компания – халықаралық қатысушылар. Көрме жаңартылған форматта, көрме стендтерінің орналасуын және экспозицияның кеңейтілген алаңын жаңа ұйымдастыру ерекшелігімен таныстырылды. Стендтерде Kazzinc, KAZ Minerals, Micromine, LNDC, Hikvision, Swiss Tower Mills Minerals AG, SGS Kazakhstan және басқалары өздерінің инновациялары мен технологиялық шешімдерін ұсынды. Экспонент-дебютанттар ретінде Borkit Safety, Grintec Magotteaux Ceramic Technology Co., KazRemma Service, Metso, Rajant Corporation, Байсал Групп, Красный октябрь корпорациясы және т.б. өнер көрсетті.

Айта кету керек, АММ конгресі мен көрмесі мемлекеттік қаражаттың қатысуынсыз өткізіледі және өндіруді және қайта өңдеуді цифрландыру, тау-кен металлургия кешеніндегі өндірістік процестердің тиімділігін арттыру, минералдық-шикізат базасын толықтыру бағыттары бойынша тәжірибе, үздік тәжірибелер мен идеялармен алмасу жолымен жаңа жаңа шешімдерді іске асыруға мүмкіндік бере отырып, Қазақстанның ТМК секторын дамыту үшін нақты пайда әкеледі, құқықтық реттеуде және, ең бастысы, елдің белсенді дамып келе жатқан саласына шетелдік инвестицияларды тартуда.

«ТМК тұрақты дамуына арналған жасыл технологиялар» тақырыбындағы пленарлық отырысқа ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрі Марат Қарабаев пен Еуропалық Комиссияның вице-президенті Марош Шефчович қатысты. Кездесуде қоршаған ортаға теріс әсерді азайтуға ықпал ететін ертеңгі технологиялар және оларды елдің өнеркәсіптік кәсіпорындарында қалай енгізу керектігі талқыланды. Талқылау барысында келесі деректер айтылды:

• Қазіргі уақытта ТМК саласы елдің ЖІӨ-нің 8,7% - ын алады, бүгінгі таңда ТМК компаниялары 166 мыңнан астам адамды жұмыс орындарымен қамтамасыз етеді және бұл өнеркәсіп қызметкерлері санының үштен біріне жуығы.
• Осы тапсырманы орындау шеңберінде ҚР ИИДМ «Өнеркәсіптік саясат туралы» заң әзірленді және қабылданды, оған өңдеуші өнеркәсіп кәсіпорындарын ерікті негізде отандық шикізатпен қамтамасыз ету қағидаларын әзірлеу және бекіту жөніндегі құзырет енгізілді.
• Көміртекті бейтараптық жолындағы маңызды бағыттардың бірі – «жасыл» энергияны өндіру. Өздеріңіз білетіндей, Қазақстандағы электр энергиясының шамамен 70% - ын көмір электр станциялары өндіреді. Таза энергия өндіру мақсатына қол жеткізу үшін өткен жылы Қазақстан мен Еуропалық Одақ арасында тұрақты шикізат, аккумуляторлар және жасыл сутектің құн тізбегі саласындағы стратегиялық әріптестік туралы Меморандумға қол қойылды.
• Қазақстан 2022 жылы жалпы сауда көлемінің 30% - дан астамын құрайтын ЕО-ның ірі сауда серіктесі ғана емес, сонымен қатар таза тікелей шетелдік инвестициялардың жалпы көлемі 78 миллиард доллардан асатын бұл елдегі ең ірі шетелдік инвестор болып табылады, бұл жалпы санның 51% - ын құрайды.
• ЕО мен Қазақстан арасындағы өзара түсіністік туралы Меморандумды іске асыруды бастай отырып, ЕО мен Қазақстан арасындағы байланыстарды тереңдету маңызды. Бұған Еуропалық комиссияның президенті Урсула фон дер Ляйен мен ҚР премьер-министрі Әлихан Смаилов мақұлдаған 2023-2024 жылдарға арналған іс-қимылдардың «жол картасы» ықпал етеді.
• Шикізат, аккумуляторлар және жаңартылатын энергия көздері саласындағы біздің өнеркәсіптік интеграциямызды тереңдетуде ЕО мен Қазақстан арасындағы стратегиялық әріптестіктің маңыздылығы - құн құрудың бүкіл тізбегі бойынша орнықты бірлескен инвестициялық жобаларды айқындау.
• Қазақстандық ұлттық тау-кен өндіруші компания, «Тау-Кен Самрук» және Еуропалық қайта құру және даму банкі арасындағы өзара түсіністік туралы Меморандум Еуропалық комиссияның көмегімен Қазақстанның тау-кен өндіру секторын дамыту және жаңғырту жөніндегі ынтымақтастықты жандандыруға және оны инвесторлар үшін тартымды етуге бағытталған.
• Қазақстан мен ЕО серіктестігі екі тарапқа да елеулі экономикалық және әлеуметтік пайда әкеле отырып, маңызды шикізатты орнықты барлау, өндіру және қайта өңдеу сияқты салаларда өнеркәсіптік жобаларды жүзеге асыруға мүмкіндік береді.

Пленарлық отырысқа CRISCO Президенті Эдсон Рибейра, Zijing Mining вице-президенті Цюе Чаоян, Еуразиядағы BBC World News өкілдігінің басшысы Сергей Становкин, салалық министрліктердің басшылары және ірі металлургиялық компаниялардың өкілдері қатысты.

Конгресс бағдарламасы оқиғаның бірнеше алаңында ең өзекті тақырыптарды талқылауға мүмкіндік берді. Жаңа алаң Амфитеатр болды, онда табиғи ресурстарды өндіру және өңдеу саласындағы қазақстан-канада ынтымақтастығы бойынша үлкен сессия өтті.  ТМКҚ серіктестігі кезінде ұйымдастырылған IV Көмір форумы барысында сарапшылар жаңа энергетикалық парадигма жағдайында көмір саласын дамыту мүмкіндіктерін талқылады. ДРАГМЕТ қауымдастығы «Саланы дамытудың нарықтық тетіктерін енгізу: барлау/өндіру/сату» тақырыбына арналған Алтын өндірушілердің форумын IV рет өткізді.

АММ шеңберінде CEO Talks стратегиялық сессиясы өтті. Қазақстандық ТМК компанияларының бірінші басшылары компанияларды дамытудың ұзақ мерзімді стратегиялары, өндірісті экологияландыру және цифрландыру, сондай-ақ әлеуметтік дамуға қосқан үлесі туралы сұрақтарға жауап берді.

Конгресс кестесіне сондай-ақ ТМК-компаниялардың PR-қызметтері басшыларының PR-таңғы астары, GR-мамандар үшін өсу нүктелері ретінде экологиялық және әлеуметтік-экономикалық сын-қатерлерді пайдалану туралы сессия, «Кадрлар және әлеуметтік жауапкершілік» және «Экологияның өзекті мәселелері» атты Екі дөңгелек үстел, ТМК, тау-кен дел және геологиядағы заңнаманы жетілдіру жөніндегі сессиялар, жерасты тау-кен жұмыстарын цифрландыру бойынша сессия, ТМК-да Индустрия 4.0 элементтерін тиімді енгізу бойынша сессия, сыни минералдар бойынша сессия, әлеуметтік жауапкершіліктің үздік мысалдары бойынша ESG Клубымен және ТМК инновациялар бойынша АММ Tech панельдік сессиясы кірді.

Алғаш рет ТМК-саласы ардагерлерінің қатысуымен әлеуметтік маңызды мамандандырылған сессия өтті, онда еңбегі сіңген қызметкерлер жанды диалог форматында жайбарақат жағдайда жас ұрпақпен өздерінің көп жылдық жемісті еңбектерінің құпияларымен бөлісті.  Конгресс жұмысының екі күнінде Бос орындар жәрмеңкесі тиімді жұмыс істеді, онда жас студенттер - МК саласының болашақ қызметкерлері саланың үздік компанияларында жұмысқа орналаса алады. Өз бос орындарын ERG (Еуразиялық Топ), Kazakhmys, Kaz Minerals, ArcelorMittal Temirtau, Алтыналмас ұсынды.

Әріптестікті дамыту және бизнесті кеңейту мақсатында Конгресс күндері жер қойнауын пайдаланушы компаниялардың 280-ден астам B2B және b2g кездесулері өтті.

Дәстүр бойынша АММ күндерінде жыл сайынғы «Алтын Гефест» салалық байқауы өтті, онда құзыретті тәуелсіз қазылар алқасының шешімімен тау-кен-металлургия секторындағы үздік өкілдер кәсіби еңбегі үшін марапатталды. Байқау 15 номинация бойынша өткізілді, оның үшеуі мүлдем жаңа болды: «Жыл кәсіпқойы. Жылдың байытушысы», «Жылдың үздік әлеуметтік жобасы», «Жылдың тәлімгері». 2023 жылы қазылар алқасы 29 компаниядан, Қазақстанның 7 университетінен 150-ден астам өтінімді қарады.

Іс шараны Қазақстандық ITECA көрме компаниясы және оның халықаралық серіктесі IСА Events Компаниялар тобы ұйымдастырды.

Мемлекеттік әріптес: ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігі.

Алтын Серіктестер: ERG, «Казцинк» ЖШС, KAZ Minerals, ArcelorMittal Temirtau, Алтыналмас, Tech Garden.

Күміс Серіктестер: Dassault Systemes, Hatch.

Қола Серіктестер: LNDC Kazakhstan, Metso, SGS Kazakhstan, Schneider Electric, Worley.

Ресми қолдау: Астана қаласының әкімдігі, Тау-кен өндіру және тау-кен металлургия кәсіпорындарының Республикалық Қауымдастығы (ТМКҚ), Бағалы металдарды өндірушілердің Республикалық Қауымдастығы, Қазақстан Республикасының «Атамекен» Ұлттық Кәсіпкерлер Палатасы, Visit Astana.