ТМК компаниялары жұмысшылардың жалақысын көтеруде. АММ Конгресінде кәсіпорындардың әлеуметтік жобалары талқыланды

2022 жылғы 16-17 маусымда Нұр-Сұлтан қаласында 12-ші Халықаралық тау-кен металлургия Конгресі өтті, оның басты тақырыбы Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық дамуына ТМК қосқан үлесі болды. АММ мемлекет пен бизнес диалогы үшін тағы да орталық және маңызды нәтижелі алаңға айналды. Конгреске Австрия, Ұлыбритания, Германия, Иран, Канада, Камерун, Моңғолия, Норвегия және ОАР сияқты 13 елден 817 делегат қатысты. Бағдарламада мемлекеттік аппарат өкілдерінің, бизнес өкілдерінің, салалық одақтар мен әлемге әйгілі сарапшылардың қатысуымен барлығы 16 сессия аталып өтті. Көрменің экспоненттері Қазақстан, Қытай, Ресей және Швейцариядан 21 компания болды.

2021 жылы ТМК секторы ел бойынша өнеркәсіп өндірісінің жалпы көлемінің шамамен 30% - ын немесе ақшалай мәнде 11 трлн теңгені қамтамасыз етті. Бұл ретте сала жылдан жылға өсімді көрсетіп отыр: егер 2021 жылы металл кендері, мысалы, 3,3 трлн теңгеге өндірілсе, 2020 жылы бұл көрсеткіш 2,2 трлн теңгеге тең болды. Металлургияда қайта өңдеу одан да көп – онда өндіріс көлемі өткен жылы 5,7 трлн теңгеге қарағанда 7,7 трлн теңгеге жетті.

Тау-кен металлургия кешені экономикалық өсімді қолдайтынына қарамастан, ол Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық дамуына да зор үлес қосуда. ТМК-да 230 мыңнан астам азамат жұмыс істейді, ал саланың өзі республиканың ЖІӨ-нің 15,4% қалыптастырады. Үкіметте 2025 жылға дейін халықтың табысын арттыру бойынша жоспар қабылданды және онда ТМК экономиканың тұрақты және дамушы секторы ретінде ерекше рөл бөлді. Сонымен қатар, металлургтер жұмысшылардың жалақысын көтеріп жатыр-жыл басынан бері олардың кәсіпорындарында жалақы 26% - ға өсті. Мысалы, Kazakhmys өнеркәсіп алаңдарында өсім 30%, ERG бойынша - 25%, Қазмырыш - 30%, KAZ Minerals - 15%, ArcelorMittal - 37% құрады. Бұл көрсеткіштердің барлығын Пленарлық сессия барысында Қазақстан Премьер-Министрінің орынбасары Ералы Тоғжанов мәлімдеді. Сондай-ақ, ол көрме бойынша таныстыру турына Конгрестің басқа құрметті қонақтарымен бірге қатысты, олардың қатарында М. Қарабаев - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму вице-министрі, С. Ақышев - ҚР Парламенті Мәжілісінің Экономикалық реформа және өңірлік даму комитетінің мүшесі, Қазақстандағы Елшіліктер мен Бас консулдықтардың өкілдері болды.

Сала жұмысының әлеуметтік жағына баса назар аудара отырып, үкімет оны қолдауды да ұмытпайды. Министрлер кабинетінде ішкі өңдеу кәсіпорындарын отандық шикізатпен қамтамасыз ету бойынша жұмыс істеуде - бұл өңдеу секторын дамытуда жаңа деңгейге шығуға мүмкіндік береді. «Шикізатпен қамтамасыз ету өңдеу өнеркәсібін дамытуды ынталандырудың маңызды әрі негізгі шарасы болып табылады. Көрсетілген бастама үшін алғысымды білдіріп, осы бағыттағы жұмысты жандандыруды сұраймын», - деді Қазақстан Премьер-министрінің орынбасары Ералы Тоғжанов. Сондай – ақ, пленарлық отырыста спикерлер ретінде Камерун Республикасының тау – кен өнеркәсібі, Индустрия және технологиялық даму министрлігінің Бас хатшысы Оумар Али, «Қазақмыс корпорациясы» ЖШС Басқарма төрағасының бірінші орынбасары А. Гайдин, «Тау – кен өндіру және тау-кен металлургия кәсіпорындарының республикалық қауымдастығы» ЗТБ Атқарушы директоры Н. Радостовец, Аға серіктес және BCG басқарушы директоры – Г. Рубин сөз сөйледі.

Конгресс бағдарламасы ең өзекті тақырыптарды оқиғаның бірнеше алаңдарында талқылауға мүмкіндік берді. Бірінші күні ДРАГМЕТ Қауымдастығымен серіктестікте Алтын өндірушілердің III Форумы нәтижелі өтті. Форум жұмысына қауымдастырылған серіктес, Ernst & Young Kazakhstan LLP компаниясының салық және заң қызметтері департаментінің өкілі Р. Юртаев, ҚР экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі Экологиялық реттеу және бақылау комитетінің төрағасы З. Жолдасов, «Алтыналмас АК» АҚ Басқарма төрағасы Д. Қанашев, «Полиметалл – Еуразия» ЖШС Бас директоры Қ. Досмұқаметов қатысты, «Бағалы металдарды өндірушілердің Республикалық Қауымдастығы» ЗТБ Атқарушы Директорының орынбасары К. Баитов, «Maker» ЖШС Басқарма Төрағасы Ж. Байгабелов, ТМД аймағы бойынша IDC вице-президенті А. Беклемишев, «Қазақстан зергерлер лигасы» ЗТБ кеңесінің төрағасы Қ. Жұмағалиев, «Tech Garden» АКҚ бас директорының кеңесшісі А. Сембин және басқалар қатысты. Индустрия және инфрақұрылымдық даму Вице-министрі Марат Қарабаев алтын өнеркәсібі саласының стратегиялық маңыздылығын атап өтті. Сарапшылар Қазақстанның ТМК-не инвесторлар тарту үшін заңнаманың өзгеруі, бағалы металдар саласын қолдаудағы әлемдік үрдістер, салық жеңілдіктері мен преференциялар, салық режимі өзгерістерінің алтын өндіру жобаларының инвестициялық тартымдылығына әсері мәселелерін талқылады. Форум аясында саланың еңбек сіңірген қызметкерлерін ІІІ дәрежелі «Шахтер даңқы» белгісімен марапаттау рәсімі өтті.

 

Сондай-ақ, бірінші күннің іскерлік оқиғаларының контентіне ERG Exploration-мен әріптестікте «Геологиялық барлау жұмыстарын жүргізу кезінде инновациялық технологиялар мен әдістерді қолдану» Дөңгелек үстелі, цифрлық трансформация бойынша кейс-сессия, ECOJER-мен әріптестікте «Экономиканы декарбонизациялау: тау-кен металлургия секторының кәсіпорындары үшін сын-қатерлер» Панельдік сессиясы, Haller Lomax компаниясымен серіктестікте «Жергілікті өндірушілер қауымдастығымен өзара іс-қимыл және ESG тұжырымдамасы» Панельдік пікірсайысы кірді.

 

АММ конгресінің екінші күнінің жұмысын энергетикалық көшу жағдайында көмір саласын дамыту мәселелеріне арналған Қазақстанның Көмір өнеркәсібінің III Форумы ашты. Форумның ашылуында сөйлеген сөзінде ҚР ИИДМ Индустриялық даму комитеті төрағасының орынбасары Тұрар Жолмағамбетов атап өткендей, бүгінгі таңда еліміздің көмір саласы Электр энергиясының шамамен 70% - ын өндіруді, кокс-химия өндірісінің жүз пайыз жүктемесін қамтамасыз етеді, коммуналдық-тұрмыстық сектор мен ел халқының отынға деген қажеттілігін толық қанағаттандырады. Салада 30 мыңға жуық адам жұмыс істейді. Т. Жалмағамбетовтың айтуынша, министрлік үшін ішкі нарықты көмірмен қамтамасыз ету маңызды сәт болып табылады, оның ішінде тұрғындар мен коммуналдық-тұрмыстық сектор басым. Іс-шараның спикерлері ретінде «Тау-кен өндіру және тау-кен металлургия кәсіпорындарының республикалық қауымдастығы» ЗТБ Атқарушы директоры Н. Радостовец, ҚР ЭГТРМ Климаттық саясат және жасыл технологиялар департаментінің директоры О. Агабеков, «Қазақстан электр энергетикалық Қауымдастығы» ЗТБ төрағасы Т. Темірханов, сондай-ақ көмір кәсіпорындарының басшылары қатысты.

Сондай-ақ, ТМКҚ кадрларды даярлау мәселелері бойынша дөңгелек үстел өткізді, ДРАГМЕТ Қауымдастығы саланы инновациялық трансформациялау бойынша жабық кездесу және ҚР зергерлік саласын дамыту бойынша дөңгелек үстел өткізді. Конгресс үшін жаңа формат - Qаzindustry, жер қойнауын пайдаланушы компаниялар мен жеткізушілердің қатысуымен диалог алаңы сатып алу туралы ақпаратты сапалы беру мақсатында құрылды және келесі жылы ұйымдастырушылар оның ауқымын ұлғайтуды жоспарлап отыр. Конгресс жұмысының екінші күнінде адами капитал құндылығы тақырыбы оқылды. KAZ Minerals-тың Панельдік сессиясы корпоративтік мәдениет мәселелеріне арналды, мастер-класс барысында Кesarev компаниясының шақырылған сарапшысы Филипп Пежорье (Philippe Pegorier)GR жұмысының тәжірибелік кейстерімен бөлісті. Kazakh Invest «жасыл металлургияға» арналған Дөңгелек үстел өткізді. Алғаш рет өткен «Жасыл күн тәртібі» зияткерлік ойыны (EY-мен бірге) осы тақырыпқа арналды.. Ойынның модераторы Орталық Азияда, Кавказ елдерінде және Украинада тұрақты даму саласындағы ЕҮ қызметтер тәжірибесінің жетекшісі Виктор Коваленко болды. Тартысты тартыстан кейін, Ecojer, ERG және Kazakhmys компанияларының ойыншыларынан құралған «Greenway» командасы ойын жеңімпазы атанды.

Дәстүр бойынша АММ күндері жыл сайынғы «Алтын Гефест» салалық конкурсы өтті, онда ТМК жетекші мамандары құзыретті тәуелсіз қазылар алқасының құрамында тау-кен металлургия секторындағы үздік өкілдерді кәсіби еңбегі үшін марапаттады. Конкурс 14 номинация бойынша өткізілді, 2022 жылы конкурсқа қатысуға өтінімдердің ең көп саны – 46 компанияның 202 қатысушысы тіркелді. Сондай – ақ, жаңа Қазақстанның алдында тұрған сын-тегеуріндерге сәйкес «Үздік ESG стратегиясы» атты жаңа номинация бекітілді.

2016 жылдан бастап жыл сайын Қазақстанның жер қойнауын пайдаланушы компанияларымен b2b және g2b кездесулер өткізіледі. 2022 жылы көрменің делегаттары мен қатысушыларының ірі компаниялардың өкілдерімен бизнес-кездесу өткізу мүмкіндігі болды, АММ күндері 107 нәтижелі кездесу өтті.

 

Ресми қолдау: Нұр-сұлтан қаласының әкімдігі, Бағалы металдарды өндірушілердің Республикалық Қауымдастығы, Тау-кен өндіру және тау-кен металлургия кәсіпорындарының Республикалық Қауымдастығы (ТМКҚ), «Атамекен» Қазақстан Республикасының Ұлттық Кәсіпкерлер Палатасы, Visit Nursultan.

Мемлекеттік серіктес: ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігі

Алтын Серіктестер: ERG, "Қазмырыш" ЖШС, KazMinerals, Arcelor Mittal Temirtau, Kazakhmys

Қола Серіктестері: AVEVA, Engineering Dobersek, Kesarev.

Шараны ITECA Қазақстандық көрме компаниясы ұйымдастырды.